tur top biyane शेतकरी बांधवांनो, तूर हे आपल्या महाराष्ट्रातील एक महत्वाचं खरिपाचं पीक आहे. पण योग्य वाण निवडला नाही, तर मेहनत वाया जाते. तूर पिकाला लागणारा कालावधी, त्याची रोगप्रतिकारक क्षमता, आणि उत्पादन क्षमता या सगळ्याचा विचार करूनच वाण निवडणं गरजेचं आहे.
या लेखात आपण 2025 साठी सर्वाधिक चर्चेत असलेल्या आणि भरघोस उत्पादन देणाऱ्या 6 तुरीच्या जातींबद्दल माहिती घेणार आहोत. या जातींची निवड कृषी विद्यापीठांच्या शिफारशी, शेतकऱ्यांचा अनुभव आणि मागील वर्षीच्या उत्पादनावर आधारित आहे.
1. गोदावरी (BDN 2013-41) – विद्यापीठ मान्यताप्राप्त वाण
शोध केंद्र: वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, बदनापूर
शेंगांचा रंग: हिरवा, गुच्छात येणाऱ्या
फुलांचा रंग: पिवळसर पांढरा
परिपक्वता: 160 ते 170 दिवस
उत्पादन क्षमता: भरघोस
रोगप्रतिकार: मर रोगास चांगली प्रतिकारशक्ती
विशेष: मध्यम ते भारी जमिनीत व सिंचनाखाली चांगली वाढते.
दाण्याचं वजन: 100 दाण्यांचं सरासरी वजन 11 g
टीप: वेगवेगळ्या कंपन्या हीच वाण ‘गोदावरी’ या नावाखाली विकतात. खरेदी करताना अधिकृत कंपनीची खात्री करून घ्या.
2. चारू – अंकुर सीड्स कंपनी
प्रकार: लाल तूर
परिपक्वता: 155 ते 165 दिवस
दाण्याचा रंग: लालसर तपकिरी
शेंगा: हिरव्या, तपकिरी रेषांसह
रोगप्रतिकार: मर रोगास चांगली क्षमता
दाण्याचं वजन: 10 ते 11 g
विशेष: फांद्यांची संख्या जास्त असल्याने शेंगा अधिक लागतात
3. दुर्गा (NTL-30) – निर्मल सीड्स कंपनी
परिपक्वता: 150 ते 160 दिवस
दाणे: टपोरी, आकर्षक
शेंगा: हिरवीगार
रोगप्रतिकार: मर रोगास चांगली क्षमता
दाण्याचं वजन: 10 ते 12 g
विशेष: मध्यम कालावधीसाठी योग्य, उत्पादन भरपूर
4. दप्तरी-48 – दप्तरी सीड्स कंपनी
परिपक्वता: 160 ते 170 दिवस
दाण्याचा रंग: लालसर
शेंगा: हिरवीगार, आकर्षक
रोगप्रतिकार: मर रोगास चांगली क्षमता
दाण्याचं वजन: 10 ते 11 g
विशेष: उशिरा काढणीस येणारी पण उत्तम उत्पादन देणारी जात
5. BDN-711 – विद्यापीठ विकसित वाण
प्रकार: पांढरी तूर
शोध केंद्र: बदनापूर संशोधन केंद्र
परिपक्वता: 150 ते 155 दिवस
विशेष: कमी पावसाच्या परिस्थितीतही चांगली उगम क्षमता
रोगप्रतिकार: मर आणि वांजपणा रोगास चांगली ताकद
दाण्याचा रंग: पांढरा
शेंगा: एकसंध पक्व, हार्वेस्टरसाठी योग्य
6. BDN-716 – उत्पादनात सर्वोत्तम
परिपक्वता: 165 ते 170 दिवस
उत्पादन क्षमता: 20 ते 22 क्विंटल प्रति हेक्टर
जमीन प्रकार: मध्यम ते भारी जमीन, संरक्षित ओलीत
रोगप्रतिकार: मर व वांज रोगास प्रतिकार
डाळ गुणवत्ता: उत्कृष्ट
विशेष: उत्पादन आणि डाळ दोन्हीबाबतीत सर्वोत्तम
tur top biyane शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त टिप्स:
बियाण्याची खात्री करा: कंपनी अधिकृत आहे का याची शंका असेल, तर कृषी केंद्र किंवा कृषी विभागाकडून माहिती घ्या. जमिनीचा विचार करा: दुष्काळी, बागायती, मध्यम किंवा भारी – प्रत्येक जमिनीसाठी वेगळी जात योग्य ठरते. पाणी नियोजन: काही वाणांना सिंचन आवश्यक आहे, काही कमी पाण्यावरही चांगली वाढतात. शेती मित्रांचा अनुभव घ्या: इतरांनी कोणती जात लावली आणि त्यांचं उत्पादन कसं आलं, हे जाणून घ्या.
निष्कर्ष
शेतकरी बांधवांनो, तूर पिकात यश मिळवायचं असेल तर वाणाची निवड अत्यंत महत्त्वाची आहे. वर दिलेल्या जातींमध्ये प्रत्येकाची खासियत वेगळी आहे. तुम्ही कुठल्या जमिनीत शेती करता, पाण्याची सोय किती आहे, रोगप्रमाण किती आहे – हे सगळं लक्षात घेऊन योग्य वाण निवडा.