कृषी संशोधक राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी एक आनंदाची बातमी आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी घोषणा केली आहे की, आता केवळ प्रयोगशाळेत संशोधन करणाऱ्या शास्त्रज्ञांचाच नव्हे, तर शेतात नवनवीन प्रयोग करून शाश्वत शेतीला प्रोत्साहन देणाऱ्या शेतकऱ्यांचाही सन्मान केला जाईल. यासाठी राज्यातील चारही कृषी विद्यापीठांनी (Krishi Vidyapeeth) दरवर्षी प्रत्येकी १० शेतकऱ्यांना ‘कृषी संशोधक’ म्हणून मानद पदवी (Honorary Degree) देण्याची योजना सुरू करावी, असे निर्देश त्यांनी दिले आहेत. हा निर्णय ‘महाराष्ट्रामधील शेती संशोधन’ (Agricultural Research Maharashtra) क्षेत्रासाठी महत्त्वाचा आहे. ‘प्रयोगशील शेतकऱ्यांचा सन्मान’ (Innovative Farmers Award) करणे हे शासनाचे ध्येय आहे.
परभणीत कृषी बैठकीचे आयोजन:
परभणी येथे आयोजित ५३ व्या संयुक्त कृषी संशोधन व विकास समिती बैठकीच्या उद्घाटनाप्रसंगी मुख्यमंत्री बोलत होते. या कार्यक्रमात ‘विकसित कृषी संकल्प अभियाना’चाही शुभारंभ झाला. यावेळी त्यांनी कृषी क्षेत्रातील अनेक महत्त्वाच्या विषयांवर मार्गदर्शन केले. मुख्यमंत्री म्हणाले की, शेती सध्या संकटकालीन परिस्थितीतून जात आहे. बदलत्या हवामानामुळे (‘हवामान बदल शेती’, Climate Change Agriculture) ‘प्रोटेक्टिव्ह फार्मिंग’ म्हणजेच संरक्षित शेती करणे गरजेचे आहे.
शास्त्रज्ञांनी बांधावर जाऊन मार्गदर्शन करावे:
शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी कृषी शास्त्रज्ञांनी आता थेट शेतावर, बांधावर जाऊन त्यांना मार्गदर्शन केले पाहिजे. राज्यातील ७९ टक्के ‘महाराष्ट्रातील अल्पभूधारक शेतकरी’ (Smallholder Farmers Maharashtra) आहेत. त्यांच्यासाठी हवामानाचा ताण सहन करणाऱ्या आणि रोगांना प्रतिकार करू शकणाऱ्या नवीन वाणांचा विकास करणे खूप महत्त्वाचे आहे. बीबीएफ (‘बीबीएफ लागवड तंत्र’, BBF Farming Technique) लागवड तंत्रज्ञानासारख्या आधुनिक पद्धतींचा वापर करणे आता काळाची गरज आहे, असेही मुख्यमंत्र्यांनी स्पष्ट केले.
आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर: कृषी संशोधक
मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी कृषी क्षेत्रात कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या (Artificial Intelligence – AI, ‘शेतीत एआय’, AI in Agriculture) महत्त्वावर जोर दिला. त्यांनी सांगितले की, ऊस उत्पादनात एआयचा वापर केल्यामुळे उत्पादनात मोठी वाढ झाली आहे. त्यामुळे सर्व कृषी विद्यापीठांनी एआय मिशन सुरू करावे. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी हॉर्टिकल्चरमध्ये एआयच्या वापरासाठी अर्थसंकल्पात ५०० कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे, याची माहितीही त्यांनी दिली. यासोबतच, शेतकऱ्यांसाठी ड्रोन (‘शेतकऱ्यांसाठी ड्रोन तंत्रज्ञान’, Drone Technology Farmers) तंत्रज्ञान सोपे आणि परवडणारे बनवण्यासाठी विशेष व्यवस्था केली जाईल, असे आश्वासन त्यांनी दिले. ‘महाराष्ट्रातील डिजिटल शेती’ (Digital Agriculture Maharashtra) यावर शासनाचा भर आहे.
या कार्यक्रमात कृषीमंत्री माणिकराव कोकाटे, पालकमंत्री मेघना बोर्डीकर, राज्यमंत्री आशिष जयस्वाल यांच्यासह अनेक आमदार, खासदार आणि कृषी क्षेत्रातील मान्यवर उपस्थित होते. मुख्यमंत्र्यांच्या या घोषणेमुळे प्रयोगशील शेतकऱ्यांमध्ये उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे.