SATHI PORTAL शेतकरी बांधवांनो, बोगस बियाण्यांपासून बचाव करण्यासाठी सरकारने ‘साथी पोर्टल’ सुरू केले आहे. हे पोर्टल वापरून तुम्ही फक्त नोंदणीकृत आणि प्रमाणित कंपन्यांचे बियाणेच खरेदी करू शकता. यामुळे फसवणुकीपासून संरक्षण, उत्पादनातील स्थिरता आणि सरकारी अनुदानासाठी पात्रता यांसारखे फायदे मिळतात. त्यामुळे यंदाच्या खरीप हंगामात बियाणे खरेदी करताना साथी पोर्टलवरून माहिती तपासूनच खरेदी करा असे आवाहन राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी केले आहे.
हवामान खात्याच्या अंदाजानुसार, यंदाचा मान्सून हा सरासरीपेक्षा 7% ते 17% जास्त असणार आहे. म्हणजेच, जोरदार पावसाची शक्यता आहे. ही बातमी जितकी उत्साहवर्धक आहे, तितकीच सावधगिरीची गरज आहे. कारण – अधिक पाऊस म्हणजे काहीवेळा पूरस्थिती, बियाण्यांचे नुकसान, कीड व रोगराई वाढण्याची शक्यता आणि शेती व्यवस्थापनातील अडचणी!
या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने आणि हवामान खात्याने शेतकऱ्यांना काही महत्त्वाच्या सूचना दिल्या आहेत. चला तर मग पाहूया यंदाच्या मान्सूनसंदर्भात काय घडणार आहे आणि शेतकऱ्यांनी कोणकोणती काळजी घ्यावी.
यंदा बियाण्यांचा तुटवडा नसेल
राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी स्पष्ट केले आहे की, बियाणे आणि खतांचा पुरेसा साठा ठेवण्यात आलेला आहे. त्यामुळे खरीप हंगामासाठी शेतकऱ्यांना बियाण्यांचा तुटवडा भासणार नाही. मात्र, बोगस बियाण्यांपासून सावध राहणे अत्यंत गरजेचे आहे.
SATHI PORTAL बोगस बियाण्यांपासून बचावासाठी ‘साथी पोर्टल’चा वापर करा
शेतकऱ्यांना बोगस बियाण्यांची फसवणूक होऊ नये म्हणून केंद्र सरकारने ‘साथी पोर्टल’ सुरू केले आहे. या पोर्टलवर नोंदणी केलेली बियाणंच विक्रीस पात्र ठरतील. शेतकऱ्यांनी बियाणे खरेदी करताना ‘साथी पोर्टल’वर तपासूनच खरेदी करावी.
या पोर्टलवरून शेतकऱ्यांना खालील माहिती मिळते:
- बियाण्याचे उत्पादन कुठे झाले?
- त्याची गुणवत्ता कशी आहे?
- अधिकृत वितरक कोण आहेत?
या ट्रॅकिंग प्रणालीमुळे बोगस कंपन्यांवर कारवाई शक्य होणार आहे.
खतांशी ‘लिंकिंग’ केल्यास थेट कारवाई
खत विक्रेत्यांकडून बियाणे घेण्यासाठी खते जबरदस्तीने खरेदी करायला लावली जातात, हा अनुभव अनेक शेतकऱ्यांना आहे. पण यंदा राज्य सरकारने स्पष्ट केलं आहे – जर कोणत्याही दुकानाने खत बियाण्याशी लिंक केलं, तर त्यांच्यावर थेट कारवाई होणार.
प्रत्येक दुकानासमोर एक बोर्ड लावावा लागणार आहे, ज्यावर खत लिंकिंग न करण्याची स्पष्ट सूचना असेल. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी फक्त गरज असल्यासच खत खरेदी करावे – कोणीही जबरदस्ती करत असेल, तर कृषी विभागाकडे तक्रार करावी.
प्रत्येक तालुक्यात ‘डिजिटल शेती शाळा’ सुरू होणार
राज्य सरकारने यंदा एक महत्त्वाची योजना जाहीर केली आहे – प्रत्येक तालुक्यात डिजिटल शेती शाळा सुरू केली जाणार आहे. यामध्ये शेतकऱ्यांना खालील गोष्टींचं मार्गदर्शन दिलं जाईल:
- कीड व रोग व्यवस्थापन
- पीक पद्धतीतील नवनवीन प्रयोग
- हवामानाशी सुसंगत शेती तंत्र
- खत आणि बियाण्याचे योग्य प्रमाण
या शाळांमुळे विशेषतः दुर्गम भागातील शेतकऱ्यांनाही अद्ययावत माहिती मिळणार आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महाविस्तार अ‍ॅप
राज्य सरकारने ‘महाविस्तार अ‍ॅप’ नावाचं एक मोबाईल अ‍ॅपही तयार केलं आहे, ज्यात मराठीत व्हिडिओ, चॅटबॉट आणि आवश्यक माहिती उपलब्ध आहे. शेतकऱ्यांनी हा अ‍ॅप आपल्या मोबाईलमध्ये डाउनलोड करून खालील सुविधा मिळवू शकतात:
- हवामान अंदाज
- रोगनियंत्रणाच्या सूचना
- पीक सल्ला
- बाजारभाव
हवामान खात्याचा अंदाज – काय म्हणतं IMD?
हवामान खात्याने (IMD) दिलेल्या अंदाजानुसार:
- यंदा पावसाचे प्रमाण सरासरीपेक्षा 7% ते 17% जास्त असण्याची शक्यता आहे.
- पावसामध्ये फारसे खंड पडणार नाहीत, म्हणजे सलग व नियमित पाऊस होण्याची शक्यता आहे.
- त्यामुळे शेतीची उत्पादकता वाढू शकते, असं हवामान खात्याचं मत आहे.
खरीप हंगामाचं मोठं लक्ष्य – 204 लाख मेट्रिक टन
राज्य सरकारने यंदा खरीप हंगामासाठी 204 लाख मेट्रिक टन उत्पादनाचं लक्ष्य ठेवलं आहे. तसेच, दरवर्षी शेतीमध्ये 5000 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली जाणार आहे. म्हणजेच, शेतकऱ्यांसाठी अनुकूल वातावरण तयार करण्याचा सरकारचा प्रयत्न आहे.
शेतकऱ्यांनी ‘या’ 7 खबरदारी नक्की घ्याव्यात
- बियाणे खरेदी करताना ‘साथी पोर्टल’ची खात्री करूनच खरेदी करा.
- कोणीही खत विक्रेत्याने जबरदस्ती केली तर तक्रार नोंदवा.
- महाविस्तार अ‍ॅप डाउनलोड करून हवामान व सल्ला मिळवत रहा.
- डिजिटल शेती शाळांमध्ये सहभागी व्हा, ताजं ज्ञान मिळवा.
- जास्त पावसामुळे पाण्याचा निचरा योग्य पद्धतीने करा.
- खाली पडणाऱ्या वीजांपासून बचावासाठी शेतात धातूच्या वस्तू घेऊन जाऊ नका.
- बँकेने सिबिल स्कोअर मागितल्यास त्याची तक्रार करा.
निष्कर्ष
यंदाचा पाऊस शेतीसाठी फायदेशीर ठरणार हे निश्चित आहे. पण त्याचा फायदा घ्यायचा असेल, तर तयारीही तितकीच महत्त्वाची आहे. सरकारच्या योजनांचा लाभ घ्या, योग्य बियाणं निवडा, हवामानाचा अंदाज लक्षात ठेवा आणि शेतीबाबत अचूक निर्णय घ्या.