Marathwada Rain सामान्यतः रखरखीत असणारा मे महिना यंदा पूर्णपणे अनपेक्षित हवामान घेऊन आला आहे. मराठवाड्यातील अनेक जिल्ह्यांत 21 मेच्या दिवशी व रात्री हलक्या ते जोरदार स्वरूपाचा पाऊस झाला. काही ठिकाणी वादळी वारे, वीज कोसळण्याच्या घटनांनी वातावरणात भीती निर्माण केली आहे. या बदलत्या हवामानाचा थेट फटका शेतकऱ्यांना बसला असून, पिकांचे आणि जनावरांचेही मोठे नुकसान झालं आहे
Marathwada Rain मराठवाड्यात अवकाळी पावसाची दहशत
बुधवारी (ता. 21) पहाटेपासून रात्रीपर्यंत छत्रपती संभाजीनगर, जालना, लातूर, नांदेड, हिंगोली, धाराशिव आणि परभणी जिल्ह्यांत ठिकठिकाणी मध्यम ते जोरदार पाऊस झाला.
- लातूर शहरात दिवसभरात चार वेळा जोरदार पाऊस झाला.
- अनेक रस्त्यांवर पाणी साचले, घरांमध्ये पाणी घुसले.
- वादळी वाऱ्यामुळे वीजपुरवठा खंडित झाला.
- नांदेडच्या लोहा तालुक्यातील पिंपळदरी गावात वीज पडून बैल मृत्युमुखी पडला.
- परभणीच्या पाथरी तालुक्यातही पावसाने जोरदार हजेरी लावली.
पिकांचे आणि जनावरांचे मोठे नुकसान
प्रशासनाने दिलेल्या प्राथमिक माहितीनुसार, नांदेड जिल्ह्यात एकूण 5 जणांचा मृत्यू, 296 हेक्टरवरील पिकांचे नुकसान, आणि 36 जनावरांचा मृत्यू झाला आहे.
या घटनेत 45 गावे बाधित झाली असून शेतकऱ्यांच्या चिंता वाढल्या आहेत.
हवामान खात्याचा पुढील इशारा
Marathwada Rain हवामान विभागाच्या मते, येत्या 2–3 दिवसांत हलक्यापासून मध्यम स्वरूपाचा पाऊस पुन्हा होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतकरी आणि नागरिकांनी पुढील खबरदारी घेणं अत्यंत आवश्यक आहे.
हवामान बदलाचे धोके
या प्रकारच्या वातावरण बदलामुळे केवळ शेतीच नव्हे, तर माणसांचे आरोग्यही धोक्यात येते. अचानक गारवा, उष्णता आणि आर्द्रता यामुळे
- सर्दी, खोकला, ताप
- अंगदुखी, संधिवात
- लहान मुलं व वृद्ध यांना त्रास
असा आरोग्याचा धोका वाढतो. यासाठी आरोग्य विभागाने स्वतःची काळजी घेण्याचे आवाहन केले आहे.
शेतकऱ्यांसाठी 8 महत्त्वाच्या खबरदारी
बदलत्या हवामानामुळे पीक संरक्षण करणे अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे. खाली काही सोप्या व गरजेच्या उपाययोजना देत आहोत:
1. पीक विमा आवश्यक
जर तुमचं पीक नुकसान झालं असेल, तर पीक विमा योजनेचा लाभ त्वरित घ्या. यासाठी जवळच्या कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
2. वीज कोसळण्यापासून संरक्षण
वादळी वाऱ्यात किंवा विजेच्या वेळेस शेतात न राहणं केव्हाही शहाणपणाचं. जनावरांना झाडाखाली बांधणं टाळावं.
3. साठवणूक योग्य प्रकारे करावी
धान्य, बी-बियाणं किंवा खते घरात सुरक्षित ठिकाणी ठेवावीत. प्लास्टिक शीट किंवा प्लास्टिक ड्रमचा वापर करा.
4. जनावरांची काळजी
जनावरांना पावसापासून वाचण्यासाठी निवाऱ्याची व्यवस्था ठेवा. लागल्यास तात्काळ पशुवैद्यकीय मदत घ्या.
5. रोग व कीड नियंत्रण
हवामान बदलामुळे कीड आणि बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव वाढतो. कृषी अधिकाऱ्यांशी सल्लामसलत करून योग्य फवारणी करा.
6. चारा आणि पाण्याची तजवीज
वादळामुळे चाऱ्याचं नुकसान होऊ शकतं. त्यामुळे चारा आधीच साठवून ठेवावा.
7. महाविस्तार अ‍ॅपचा वापर
महाराष्ट्र सरकारने सुरू केलेल्या ‘महाविस्तार’ मोबाईल अ‍ॅपमध्ये हवामान अंदाज, कीड नियंत्रण, पीक सल्ला याबाबत माहिती मिळते.
शेतकऱ्यांनी ते अ‍ॅप वापरणं सुरू करावं.
8. प्रशासनाशी संपर्कात राहा
आपल्या गावात नुकसान झाल्यास तात्काळ तलाठी, कृषी सहाय्यक, ग्रामसेवक यांना कळवा. फॉर्म भरण्यासाठी मुदतीचा चुकवू नका.
Marathwada Rain हवामान बदल आणि शेती
आपण पूर्वी हवामान ठराविक असतं असं मानायचो. पण आता हवामान हा अनिश्चित घटक बनला आहे.
यासाठी शेतकऱ्यांनी डिजिटल साधनांचा वापर, पीक विविधीकरण, हवामान सुसंगत शेती याकडे वळणं आवश्यक आहे.
- शाश्वत शेती पद्धती
- नैसर्गिक आणि सेंद्रिय शेती
- पाण्याचं योग्य नियोजन
- माती परीक्षण
हे घटक पुढील शेतीसाठी महत्त्वाचे ठरणार आहेत.
निष्कर्ष
Marathwada Rain मे महिन्यात अवकाळी पावसाने थैमान घातलंय. पण माहिती आणि पूर्वतयारीने नुकसान टाळता येऊ शकतं. शेतकरी बंधूंनो, हवामानाचा अंदाज सतत तपासत रहा. आवश्यक त्या खबरदाऱ्या वेळेत घ्या. आपल्या शेतीचं, जनावरांचं आणि स्वतःचं रक्षण करणं हेच खरं शहाणपण आहे.