gharkul survey प्रधानमंत्री आवास योजनेच्या माध्यमातून स्वतःचे घर घेण्याचे स्वप्न पाहणाऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची सूचना आहे. या योजनेअंतर्गत लाभ मिळवण्यासाठी पात्र लाभार्थ्यांनी घरकुल सर्वे करणे अनिवार्य आहे आणि या सर्वेक्षणाची अंतिम तारीख ३१ मे २०२५ आहे. ज्या लाभार्थ्यांनी अजूनही हा सर्वे पूर्ण केलेला नाही, त्यांनी त्वरित तो पूर्ण करावा. विशेष बाब म्हणजे, हा सर्वे आपण आपल्या मोबाईल फोनवरून देखील करू शकता, ज्यामुळे ही प्रक्रिया अधिक सोयीस्कर आणि सुलभ झाली आहे. पात्र लाभार्थ्यांसाठी ही एक मोठी संधी आहे, त्यामुळे त्यांनी अंतिम मुदत चुकवू नये, यासाठी त्वरित कार्यवाही करणे गरजेचे आहे.
gharkul survey घरकुल सर्वेक्षणाचे उद्दिष्ट
प्रधानमंत्री आवास योजनेअंतर्गत (Pradhan Mantri Awas Yojana – PMAY) पात्र लाभार्थ्यांची निवड प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि पारदर्शक करण्यासाठी हे घरकुल सर्वेक्षण महत्त्वाचे आहे. या सर्वेक्षणाचा मुख्य उद्देश असा आहे की, जे कुटुंबीय यापूर्वीच्या सर्वेक्षणात समाविष्ट होऊ शकले नाहीत किंवा जे नवीन पात्र लाभार्थी आहेत, त्यांची ओळख पटवणे. विशेषतः, सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बळ घटक, अनुसूचित जाती (SC), अनुसूचित जमाती (ST), विधवा महिला, दिव्यांग व्यक्ती आणि ज्यांच्याकडे स्वतःचे पक्के घर नाही, अशा लाभार्थ्यांवर या सर्वेक्षणात अधिक लक्ष केंद्रित केले जाणार आहे. त्यामुळे, खऱ्या गरजूंपर्यंत या योजनेचा लाभ पोहोचवणे शक्य होईल.
प्रधानमंत्री आवास योजनेसाठी पात्रता निकष
प्रधानमंत्री आवास योजना या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही विशिष्ट पात्रता निकष शासनाने ठरवलेले आहेत. खालील निकष पूर्ण करणारे नागरिक या योजनेसाठी पात्र ठरू शकतात:
- अर्जदार आयकर भरणारा नसावा.
- अर्जदार याचे महिन्याचे उत्पन्न 15000 रुपया पेक्षा जास्त नसावे.
- अर्जदाराच्या नावावर कोणतेही चारचाकी वाहन नसावे.
- अर्जदाराकडे स्वतःचे पक्के घर नसावे.
- अर्जदारच्या घरात कोणीही सरकरी नोकरदार नसावा.
- अर्जदाराचे वार्षिक उत्पन्न दारिद्र्यरेषेखालील असावे.
- अर्जदार इतर कोणत्याही सरकारी गृहनिर्माण योजनेचा लाभार्थी नसावा.
प्रधानमंत्री आवास योजनेचे फायदे
प्रधानमंत्री आवास योजना अनेक महत्त्वपूर्ण फायदे प्रदान करते, ज्यामुळे गरीब आणि गरजू लोकांना स्वतःचे घर मिळण्यास मदत होते. या योजनेचे काही प्रमुख फायदे खालीलप्रमाणे आहेत:
- आर्थिक सहाय्य: या योजनेअंतर्गत लाभार्थींना घर बांधण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाते. प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण) अंतर्गत साध्या भागांसाठी १.२० लाख रुपये आणि डोंगराळ किंवा दुर्गम भागांसाठी १.३० लाख रुपयांपर्यंतची आर्थिक मदत मिळू शकते.
- पर्यावरणपूरक घरांना प्रोत्साहन: या योजनेत पर्यावरणपूरक बांधकाम साहित्य आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून घरे बांधण्यास प्रोत्साहन दिले जाते.
- झोपडपट्टी पुनर्विकास: या योजनेद्वारे झोपडपट्टी भागांचा विकास आणि पुनर्विकास करून तेथील लोकांना चांगली घरे उपलब्ध करून दिली जातात.
- अफोर्डेबल घरे: कमी उत्पन्न गटातील लोकांसाठी परवडणारी घरे बांधण्यास या योजनेत प्रोत्साहन दिले जाते.
- महिला सक्षमीकरण: या योजनेअंतर्गत घरांची मालकी महिलांच्या नावावर असण्यास प्राधान्य दिले जाते, ज्यामुळे महिलांचे सक्षमीकरण होते.
- मूलभूत सुविधा: या योजनेतील घरांमध्ये पाणीपुरवठा, शौचालय आणि वीज यांसारख्या मूलभूत सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जातात, ज्यामुळे लोकांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारते.
मोबाईलवरून घरकुल सर्वे कसा करावा?
पात्र लाभार्थी आता त्यांच्या मोबाईल फोनवरून देखील घरकुल सर्वे करू शकतात. यासाठी ‘आवास प्लस’ (Awaas Plus) नावाचे मोबाईल ॲप उपलब्ध आहे. खालील सोप्या स्टेप्स वापरून आपण हा सर्वे पूर्ण करू शकता:
- ॲप डाउनलोड करा: सर्वात आधी आपल्या स्मार्टफोनमधील गुगल प्ले स्टोअर (Google Play Store) वरून ‘आवास प्लस’ ॲप डाउनलोड करून इंस्टॉल करा.
- सेल्फ सर्वे (Self Survey) पर्याय निवडा: ॲप उघडल्यानंतर ‘सेल्फ सर्वे’ चा पर्याय दिसेल, त्यावर क्लिक करा.
- आधार कार्ड तपशील टाका: आता तुम्हाला तुमचा आधार कार्ड नंबर आणि आधार कार्डानुसार नाव प्रविष्ट करावे लागेल.
- आधार प्रमाणीकरण (Aadhaar Authentication): ‘ऑथेंटिकेट’ (Authenticate) वर क्लिक करा आणि आधार पडताळणीसाठी तुमची संमती द्या. त्यानंतर ‘प्रोसीड’ (Proceed) वर क्लिक करा.
- फेस ई-केवायसी (Face e-KYC): आता तुम्हाला तुमचा चेहरा लाल गोलामध्ये दाखवावा लागेल, जेणेकरून तुमचा चेहरा वापरून केवायसी प्रक्रिया पूर्ण होईल.
- ॲपमध्ये लॉग इन करा: यशस्वी केवायसीनंतर तुम्ही ॲपमध्ये लॉग इन करू शकता.
- माहिती भरा: लॉग इन केल्यावर तुम्हाला विचारलेली सर्व आवश्यक माहिती काळजीपूर्वक भरावी लागेल.
- ॲड/एडिट सर्वे (Add/Edit Survey) वर क्लिक करा: ‘ॲड/एडिट सर्वे’ या पर्यायावर क्लिक करून ॲप्लिकेशन फॉर्म भरा.
- माहिती जतन करा: फॉर्म भरल्यानंतर ‘सेव्ह अँड नेक्स्ट’ (Save & Next) वर क्लिक करा.
- फोटो अपलोड करा: तुम्हाला तुमच्या जुन्या घराचे दोन फोटो अपलोड करावे लागतील (असल्यास).
या सोप्या पद्धतीने तुम्ही घरबसल्या आपल्या मोबाईलवरून प्रधानमंत्री आवास योजनेसाठी घरकुल सर्वे पूर्ण करू शकता.
महत्वाच्या तारखा आणि अर्ज करण्याची पद्धत
प्रधानमंत्री आवास योजना घरकुल सर्वे करण्याची अंतिम तारीख ३१ मे २०२५ आहे. त्यामुळे, पात्र लाभार्थ्यांनी या मुदतीपूर्वी आपला सर्वे पूर्ण करणे आवश्यक आहे. अर्ज करण्याची पद्धत खालीलप्रमाणे आहे:
- ऑनलाईन: आवास प्लस ॲप (Awaas Plus app) किंवा प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण) च्या अधिकृत पोर्टलद्वारे (PMAY-G portal).
- ऑफलाईन: आपल्या ग्रामपंचायत कार्यालय किंवा वॉर्ड कार्यालयाला भेट देऊन तेथील अधिकाऱ्यांच्या मदतीने अर्ज भरू शकता. तसेच, कॉमन सर्विस सेंटर्स (CSCs) च्या माध्यमातून देखील अर्ज भरण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
निष्कर्ष
प्रधानमंत्री आवास योजना च्या माध्यमातून गरीब आणि गरजू लोकांना स्वतःचे घर मिळवण्याची संधी मिळत आहे. यासाठी घरकुल सर्वे करणे अनिवार्य आहे आणि त्याची अंतिम मुदत जवळ येत आहे. पात्र लाभार्थ्यांनी ३१ मे २०२५ पूर्वी आपला सर्वे पूर्ण करावा. मोबाईलवरून सर्वे करण्याची सोय उपलब्ध असल्याने, ही प्रक्रिया अधिक सुलभ झाली आहे. त्यामुळे, ज्यांनी अजूनही हा सर्वे केलेला नाही, त्यांनी त्वरित ‘आवास प्लस’ ॲप डाउनलोड करून किंवा आपल्या ग्रामपंचायत कार्यालयाशी संपर्क साधून आपली नोंदणी आणि सर्वे प्रक्रिया पूर्ण करावी, जेणेकरून त्यांना या महत्वाकांक्षी योजनेचा लाभ घेता येईल.