Agriculture News :यंदा मान्सूनने देशात लवकर हजेरी लावली असून, भारतीय हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, मान्सून मंगळवारपर्यंत महाराष्ट्रात दाखल होण्याची शक्यता आहे. हवामान विभागाचे निवृत्त शास्त्रज्ञ माणिकराव खुळे यांनी ऍग्रोवन शोमध्ये याबद्दल अधिक माहिती दिली आहे. त्यांनी मान्सूनच्या वेळेआधी झालेल्या आगमनाचे कारण आणि शेतकऱ्यांनी पेरणी कधी करावी याबद्दल महत्त्वाचा सल्ला दिला आहे. Agriculture News
मान्सूनच्या वेळेआधीच्या आगमनाचे कारण
सरांनी सांगितले की, 2025 मध्ये मान्सून 1 जूनला केरळमध्ये दाखल होणे अपेक्षित होते, परंतु तो चार दिवस अगोदर म्हणजेच 27 मे ऐवजी 24 मे रोजीच दाखल झाला. यावर्षी मान्सूनच्या लवकर आगमनाचे मुख्य कारण म्हणजे अरबी समुद्रातील अनुकूल हवामान आणि कमी दाबाचे क्षेत्र (Low Pressure Area) विकसित होणे. 5 ते 10 डिग्री अक्षांश आणि 70 ते 80 डिग्री रेखांशाच्या दरम्यान, म्हणजेच आग्नेय अरबी समुद्रात रात्रीची उष्णता ऊर्जा कमी झाली. 21 मे पर्यंत हे प्रमाण 200 वॉट प्रति चौरस मीटरपेक्षा जास्त होते, परंतु 22 मे पासून ते 200 च्या खाली आले.
दुसरे महत्त्वाचे कारण म्हणजे पश्चिमेकडून वाहणारे वेगवान वारे, ज्यांचा वेग 15 ते 20 नॉट्स (जवळपास 30 ते 35 किमी प्रति तास) असणे आवश्यक होते, तो 20 ते 30 नॉट्सपर्यंत पोहोचला. या वाऱ्यांची उंची समुद्र सपाटीपासून 4.7 किलोमीटरपर्यंत होती. तिसरे कारण म्हणजे केरळ आणि आसपासच्या 14 हवामान केंद्रांवर लागोपाठ दोन दिवस 2.5 मि.मी. किंवा त्याहून अधिक पाऊस पडला. या सर्व अनुकूल परिस्थितीमुळे मान्सून वेळेच्या आधी दाखल झाला.
याव्यतिरिक्त, कर्नाटकाच्या किनारपट्टीवर तयार झालेले कमी दाबाचे क्षेत्र अधिक तीव्र होऊन डिप्रेशनमध्ये रूपांतरित झाले. या डिप्रेशनमुळे मान्सूनला अधिक वेगाने खेचण्यास मदत झाली, ज्यामुळे तो केरळ, तामिळनाडू ओलांडून कर्नाटकातही लवकर पोहोचला. Agriculture News
महाराष्ट्रामध्ये मान्सून कधी दाखल होणार?
माणिकराव खुळे यांच्या अंदाजानुसार, मान्सून ज्या वेगाने पुढे सरकत आहे, ते पाहता तो मंगळवार, 27 मे पर्यंत महाराष्ट्रात दाखल होण्याची शक्यता आहे. त्यांनी सांगितले की, अरबी समुद्रातील डिप्रेशन आणि 27 मे रोजी बंगालच्या उपसागरात तयार होणारे लो प्रेशर यामुळे मान्सूनला आणखी मदत मिळणार असून, 31 मे पर्यंत महाराष्ट्राचा बराचसा भाग मान्सूनने व्यापलेला दिसू शकतो.Agriculture News
शेतकऱ्यांसाठी पेरणीचा योग्य काळ:
आता प्रश्न येतो की, चांगला पाऊस आणि मान्सून लवकर दाखल होत असल्यामुळे शेतकऱ्यांनी पेरणी कधी करावी? यावर खुळे सर म्हणाले की, आतापर्यंत झालेला पाऊस हा पूर्वमोसमी पाऊस आहे. पूर्वमोसमी पावसाची ओल आणि मान्सूनच्या पावसाच्या ओलीमध्ये फरक असतो. मान्सूनचा पाऊस सुरू झाल्यावर जमिनीला मिळणारी ओल आणि थंडवा पिकांच्या उगवण आणि वाढीसाठी अधिक महत्त्वाचा असतो.Agriculture News
त्यामुळे, ज्यांच्याकडे सिंचनाची सोय आहे आणि हवामान खात्याने दीर्घकाळात चांगला मान्सूनचा अंदाज वर्तवला आहे, ते वापसा झाल्यावर पेरणी करू शकतात. मात्र, काही पिके जसे की कपाशी आणि टोमॅटो यांच्या लागवडीसाठी घाई करणे फायदेशीर ठरू शकते, जर तुमच्याकडे पाण्याची उपलब्धता असेल तर.
सर्वसाधारणपणे, मान्सूनच्या पेरणीचा अपेक्षित काळ 10 ते 15 जूनच्या आसपास असतो. त्यामुळे, थोडा मान्सूनचा पाऊस होऊ द्या आणि त्यानंतर पेरणी करणे योग्य ठरेल, असा सल्ला खुळे सरांनी दिला आहे. पेरणीसाठी घाई करू नये, कारण दोन जूननंतर आठ दिवसांचा पावसाचा खंड पडण्याची शक्यताही त्यांनी वर्तवली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी जमिनीचा प्रकार आणि पिकाची गरज ओळखून विचारपूर्वक निर्णय घ्यावा, असे आवाहन त्यांनी केले आहे.Agriculture News
जूनमधील पावसाचा अंदाज:
जून महिन्यात पावसाचा खंड पडण्याची भीती शेतकऱ्यांच्या मनात असते. मात्र, यावर्षी मान्सून ज्या वेगाने येत आहे आणि जमिनीमध्ये चांगली ओल आहे, त्यामुळे खंड पडला तरी जास्त काळजी करण्याची गरज नाही. मान्सूनचा प्रवाह चांगला आणि मजबूत असल्यामुळे यावर्षी महाराष्ट्रात सरासरीपेक्षा अधिक पाऊस होण्याची शक्यता आहे. तथापि, पावसाचे वितरण कसे असेल, खंड किती दिवसांचा असेल, याचे भाकीत करणे थोडे कठीण आहे. जमिनीचा पोत आणि तुम्ही कोणतं पीक घेणार आहात यावर बऱ्याच गोष्टी अवलंबून असतात.मान्सून दाखल झाल्यावर पाऊस पडण्याची खात्री
मान्सून राज्यात दाखल झाला म्हणजे लगेच पाऊस पडेलच असे नसते. मान्सूनच्या प्रवाहात ताकद असणे गरजेचे आहे. जर प्रवाह कमजोर असेल, तर तो फक्त किनारपट्टीवरच पाऊस देतो आणि राज्याच्या आतमध्ये येत नाही. त्यामुळे मान्सूनच्या वाऱ्याची दिशा आणि त्याची ताकद यावर पावसाचे प्रमाण अवलंबून असते, असे खुळे सरांनी स्पष्ट केले.
एकंदरीत, यावर्षी मान्सून लवकर दाखल होण्याची शक्यता असून, शेतकऱ्यांनी पेरणीच्या बाबतीत हवामानाचा अंदाज आणि जमिनीची तयारी पाहून योग्य निर्णय घ्यावा, असा सल्ला हवामान तज्ज्ञांनी दिला आहे.Agriculture News